Giới Thiệu về Tứ Kỳ Hải Dương - Cho Thuê Xe Hoàng Quân

Người dân vớt rươi ở bãi sông An Lao

Trong khi nhiều loại thủy sản gần như tuyệt chủng bởi môi trường ô nhiễm và phương pháp đánh bắt bằng điện theo kiểu “diệt chủng”… thì vẫn còn đó vùng đất An Thanh (Tứ Kỳ) với nhiều loại thủy sản sống tự nhiên, đặc biệt là con rươi đang dần được hồi sinh, đã làm sống lại một đặc sản truyền thống nổi tiếng ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ

       Chúng tôi về vùng đất An Thanh vào những ngày giữa tháng một (âm lịch). Xã An Thanh có 3 thôn, gồm An Lao, An Định và Thanh Kỳ nhưng thiên nhiên ưu ái cho An Lao và An Định gần 300 mẫu đất bãi ngoài đê sông Thái Bình, là nơi rươi sinh trưởng và phát triển tốt. Dẫn chúng tôi ra khu vực bãi ngoài đê, trưởng thôn An Lao Phạm Văn Mên tiếc cho chúng tôi về muộn 1 ngày so với ngày “nước rươi” tháng một (16 tháng một), không được chứng kiến cảnh thu hoạch rươi của người dân. Chỉ tay về phía bãi ngoài sông rộng ngút tầm mắt, anh Mên cho biết: “Mới ngày hôm qua, cả khu bãi này đông như hội. 7 giờ sáng, khi thủy triều bắt đầu rút, từng đoàn người tay rổ, tay chậu đổ ra bãi sông vớt rươi. Những chủ bãi đấu thầu khai thác rươi thì be bờ, đắp máng, chắn xăm (dụng cụ bắt rươi) để thu hoạch rươi. Trên bờ, từng đoàn ô-tô, xe máy của các thương lái đến tận nơi thu mua rươi để bán cho các nhà hàng, khách sạn, chợ ở TP Hải Dương, Hải Phòng, Hà Nội… Đến trưa, người ít cũng bắt được vài kg, nhiều chủ thầu bãi sông thu được hàng tạ rươi như anh Thắng, anh Quang, nhưng nhiều nhất phải kể đến “vua” rươi Vũ Huy Du”.

         “Vua” rươi Vũ Huy Du là biệt danh được người dân trong xã đặt cho bởi anh là người có kinh nghiệm bậc nhất trong việc khai thác con rươi trên bãi sông thôn An Lao. Mặc dù đang rất bận với việc cải tạo 9 mẫu bãi đấu thầu ngoài đê khu vực nông trường Quý Cao để khai thác rươi, nhưng anh Du vẫn dành thời gian tiếp chúng tôi. Anh cho biết: “Tôi đấu thầu bãi sông này nhiều năm, nhưng khoảng 2-3 năm trở lại đây, sản lượng rươi tăng rất nhanh, đặc biệt nước rươi tháng một năm nay. Tôi không ngờ, tháng này rươi lại nhiều đến thế. Rươi lên nhiều đến mức anh em phải liên tục thay nhau mở xăm, đổ rươi ra thúng. Kết thúc ngày thu hoạch, 9 mẫu bãi của tôi thu được hơn 5 tạ rươi. Với giá từ 250 nghìn đến 300 nghìn đồng/kg, tổng số tiền thu được gần 140 triệu đồng”. Theo anh Du, rươi là loại thủy sản hoàn toàn sống tự nhiên ở vùng nước lợ, không ai nuôi được nhưng để cho năng suất cao thì ngoài yếu tố thiên nhiên ưu đãi, con người phải tạo môi trường đất, nước sạch cho chúng sinh trưởng và phát triển. Rươi là họ giun đất nên điều kiện sinh trưởng của chúng giống nhau. Do vậy, việc cải tạo đất là hết sức quan trọng. Người dân chỉ nên cấy vụ chiêm, bỏ vụ mùa. Khi chăm bón cho cây lúa chỉ được dùng phân hữu cơ, không được sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân vô cơ. Có như thế thì đất mới tơi, xốp, không bị ô nhiễm, rươi mới sinh trưởng và phát triển tốt.

Theo một số cụ cao niên trong xã, trước đây vùng đất này rươi nhiều vô kể, nhưng trong những năm từ thập niên 90 của thế kỷ trước đến đầu thế kỷ 21, rươi ít dần rồi gần như biến mất. Cụ Phạm Văn Trúc, 80 tuổi, ở thôn An Lao còn nhớ lúc khoảng 13-14 tuổi, cụ theo cha đi xăm rươi. Ngày đó, chưa có đê nên thủy triều lên, cả vùng đất của thôn chìm trong nước, lúc đó rươi từ lòng đất chui ra. Khi thủy triều rút, rươi theo dòng nước chảy vào các mương, người dân cả làng lại dùng xăm chắn ở cuối các mương nước để bắt rươi. Rươi nhiều như trấu, người dân thường dùng thuyền để đựng rươi và dùng thúng để đong rươi. “Rươi chỉ hình thành và phát triển được ở vùng nước lợ, nhưng những năm trước, nước lũ luôn ở mức cao đã ngăn chặn sự xâm nhập mặn của nước biển khi thủy triều lên. Ngoài ra, kể từ khi số diện tích đất bãi ngoài đê được giao cho nông dân cấy lúa, họ đã sử dụng nhiều chế phẩm hoá học như thuốc trừ sâu, trừ cỏ và phân hoá học cho cây trồng đã làm môi trường đất, nước bị ô nhiễm. Bên cạnh đó, người dân đắp bờ bao để ngăn mặn xâm nhập vào diện tích cấy lúa, làm thu hẹp vùng nước lợ cho rươi phát triển… Đây chính là nguyên nhân khiến rươi ít dần và hầu như không còn trong khoảng 10 năm từ 1990-2000”, cụ Trúc cho biết.

Từ năm 2000 trở lại đây, thấy rõ lợi ích cũng như giá trị kinh tế của con rươi mang lại, nông dân An Thanh quan tâm khai thác rươi. Bằng việc bỏ cấy vụ mùa, không sử dụng thuốc trừ sâu mà sử dụng toàn bộ nguồn phân hữu cơ, đặc biệt là các loại phân gia cầm để bón lúa và cấy trở lại các giống lúa truyền thống như lúa hom, lúa gié, thêm vào đó là nguồn nước cũng được cải thiện nhờ thuỷ triều từ biển lấn sâu, đã tái tạo lại một vùng nước lợ rộng lớn lên đến hàng trăm mẫu, làm cho con rươi phát triển trở lại và ngày một nhiều lên.

         Theo ông Phạm Xuân Hiền, Phó Chủ tịch UBND xã An Thanh: Hiện vùng bãi ngoài đê An Thanh có gần 300 mẫu khai thác được rươi, tập trung ở An Lao (150 mẫu) và An Định (150 mẫu). Mỗi năm 2 vụ, rươi chiêm từ tháng 3 đến tháng 5 và rươi mùa từ tháng 8 đến tháng một, nhưng nhiều nhất vẫn là tập trung vào tháng 9, 10 và tháng một (âm lịch). Bình quân mỗi năm, An Thanh thu được khoảng 7-8 tấn rươi, với giá cao như hiện nay, người dân vùng bãi này thu trên dưới 2 tỷ đồng/năm. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có An Lao khai thác tốt tiềm năng từ rươi, còn người dân An Định vẫn cấy lúa 2 vụ và sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật, phân vô cơ chăm bón lúa nên sản lượng rươi thấp. Thời gian tới, xã chỉ đạo bà con nông dân trong xã, đặc biệt thôn An Định, quy hoạch lại vùng lúa, cải tạo, mở rộng diện tích khai thác rươi cho hiệu quả kinh tế cao.